ಮೃತ್ಯುಲೋಕದ ಯಾತ್ರೆ ಮುಗಿಸಿದ ವೃಕ್ಷಮಾತೆ ಸಾಲುಮರದ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ

14 Nov, 2025

ನಮ್ಮ ಬದುಕಿಗೆ ಹಸಿರು ನೆರಳು ನೀಡಿದ ವೃಕ್ಷಮಾತೆ, 'ಸಾಲುಮರದ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ' ಇಂದು ಅನಂತದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗಿದ್ದಾರೆ. 'ತಿಮ್ಮಕ್ಕ' ಎನ್ನುವ ಮಾತೃ ಹೃದಯದ ಬಡಿತ ನಿಲ್ಲಿಸಿ, ಅವರು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮಡಿಲು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಯಾವ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ಮರಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದರೋ, ಅದೇ ಮಣ್ಣಿಗೆ ಸಾಲುಮರದ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರು ಮರಳಿ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಆ ಸರಳ ಜೀವದ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾಯಕಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದ್ದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಹೃದಯದ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ನೆಟ್ಟಿದ್ದ ಭರವಸೆಯ ಹಸಿರು ಸಸಿ ಇಂದು ಕಣ್ಣೀರಿನಿಂದ ಬಾಡಿದೆ. ನಮ್ಮ ಪ್ರೀತಿಯ ತಾಯಿ ಈಗ ನೆನಪು ಮಾತ್ರ. 114 ವರ್ಷಗಳ ತುಂಬು ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸಿದ ಆ ಮಹಾತಾಯಿ, ಮೃತ್ಯುಲೋಕದ ಈ ಜಂಜಾಟದ ಯಾತ್ರೆಯನ್ನು ಇಂದು ಮುಗಿಸಿಬಿಟ್ಟರು.

ಬಡತನ, ಅನಕ್ಷರತೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲದ ನೋವು—ಈ ಮೂರು ಆಳವಾದ ಕಂದಕಗಳನ್ನು ದಾಟಿ, ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರು ಇಡೀ ವಿಶ್ವಕ್ಕೆ "ಪ್ರೀತಿ" ಎಂಬ ಪದಕ್ಕೆ ಹೊಸ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನೀಡಿದರು. 2019ರಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ 'ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ'ಯ ಕೀರ್ತಿ ಅವರನ್ನು ಅರಸಿ ಬಂದಿತೋ, ಆಗ ಅವರನ್ನು ಮಾತನಾಡಿಸಿದ ಹಲವರಲ್ಲಿ ನಾನು ಒಬ್ಬನು. ಆ ಸಂದರ್ಶನಗಳ ಹಿಂದಿರುವ ಪ್ರೇರಕ ಶಕ್ತಿ ಎಂದರೆ, ಅವರ ಸಾಕು ಮಗ 'ಉಮೇಶ್ ಬಿ.ಎನ್.' ಅವರು. ತಾಯಿಯ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಕಾಯಕವನ್ನು ಲೋಕಕ್ಕೆ ಪರಿಚಯಿಸುವಾಗ, ಉಮೇಶ್ ಅವರ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಳೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಹರಿಯುತ್ತಿದ್ದ ಮಾಹಿತಿ, ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರ ಮಾತೃತ್ವದ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸಾರಿ ಹೇಳುತ್ತಿತ್ತು. ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರ ಸಾಧನೆಯ ಹಿಂದಿನ ಬೆನ್ನೆಲುಬಾಗಿ ಅವರ ಸಾಕು ಮಗ ಉಮೇಶ್ ನಿಂತಿದ್ದರು.

ಕೇವಲ ಮರಗಳಿಗಷ್ಟೇ ಜೀವದಾನ ನೀಡಿದವರಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರು ಸೂಲಗಿತ್ತಿಯಾಗಿ ಅನೇಕ ಜೀವಗಳನ್ನು ಈ ಲೋಕಕ್ಕೆ ಬರಮಾಡಿಕೊಂಡವರು. ತಮ್ಮ ಕೈಗುಣದಿಂದ ಅದೆಷ್ಟೋ ಬಡ ತಾಯಂದಿರ ಹೆರಿಗೆಯ ನೋವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ, ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಮೊದಲ ಸ್ಪರ್ಶ ನೀಡಿದ ಈ ತಾಯಿ, ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಜೀವದಾತೆಯಾಗಿದ್ದರು. ಬೃಹತ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ವಿಶ್ವಮಟ್ಟದ ಮನ್ನಣೆಗಳು ನನ್ನೆದುರಿಗೆ ಬಂದರೂ, ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರು ಎಂದಿಗೂ ತಮ್ಮ ಮಣ್ಣಿನ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಮರೆಯಲಿಲ್ಲ.

ನನ್ನ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳಿಂದ ತಾಯಿಯ ನಂಟನ್ನೂ, ಅವರ ಸರಳತೆಯನ್ನೂ ನಾನು ಅರಿತಿದ್ದೆ. ಊರಿನವರು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದ ಪ್ರೀತಿಯ ಮಾತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಣ್ಣಾರೆ ಕಂಡ ಅವರ ನಿಷ್ಕಪಟ ನಡವಳಿಕೆ, ನನ್ನಂತಹ ಅನೇಕರಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಪಾಠವಾಗಿತ್ತು.

ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರನ್ನು ಕಂಡಾಗಲೆಲ್ಲಾ ನನ್ನ ವಾಡಿಕೆಯಂತೆ ನಾನು ಅವರ ಪಾದ ಮುಟ್ಟಿ ನಮಸ್ಕರಿಸಿ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೆ. ಆಗ, ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಮಮತೆಯಿಂದ ನನ್ನ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಕೈಯಾಡಿಸಿ ಮಾತನಾಡಿಸುವ ಅವರ ಹಸ್ತ ಸ್ಪರ್ಶ, ಒಂದು ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ನನ್ನೆಲ್ಲ ಒತ್ತಡವನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯ ನೀಡುವ ಪವಾಡವಾಗಿತ್ತು. ಆ ಸ್ಪರ್ಶದಲ್ಲಿ ಅದೆಷ್ಟೋ ನೂರಾರು ಮರಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದ ಶ್ರಮವಿತ್ತು, ಅದೆಷ್ಟೋ ನೋವನ್ನು ನುಂಗಿದ ಸಮಾಧಾನವಿತ್ತು. ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ವಯೋಸಹಜ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಕಾಡುತ್ತಿದ್ದರೂ, 114 ವರ್ಷದ ತುಂಬು ಜೀವನ ಸಾಗಿಸಿದ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರು ಎಂದಿಗೂ ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡವರಲ್ಲ.

ಸಾವಿರಾರು ಜೀವಂತ ಸಾಕ್ಷಿಗಳನ್ನು (ಮರಗಳನ್ನು) ಬೆಳೆಸಿದ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರ ಪರಿಸರ ಕಾಯಕವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮನ್ನಣೆ ಗಳಿಸಿತು. 'ವೃಕ್ಷಮಾತೆ' ಎಂಬ ಗೌರವ ಬಿರುದಿನಿಂದಲೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದ ಅವರಿಗೆ, ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಹಲವು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಗೌರವಗಳು ಸಂದಿವೆ. 1995ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪೌರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, 1997ರಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಪ್ರೇಮಿಗಳಿಗೆ ನೀಡುವ ಇಂದಿರಾ ಪ್ರಿಯದರ್ಶಿನಿ ವೃಕ್ಷಮಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದ ಮಹೋನ್ನತ ಗೌರವಗಳಾದ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಹಾಗೂ ನಾಡೋಜ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅವರ ಸಾಧನೆಗೆ ಕಿರೀಟವಿಟ್ಟಿವೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಗೌರವಗಳ ಪರಮೋಚ್ಚವಾಗಿ, 2019ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ ಪದ್ಮಶ್ರೀಯನ್ನು ಅವರು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು. ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅವರ ಸರಳ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಅಸಾಧಾರಣ ಪರಿಸರ ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಸಾರಿದವು.
   
ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರ ಕಾಯಕಕ್ಕೆ ಮತ್ತೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಗೌರವವೆಂದರೆ, ಅಂದಿನ ಬಸವರಾಜ ಬೊಮ್ಮಾಯಿ ನೇತೃತ್ವದ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಅವರಿಗೆ ಸಂಪುಟ ಸಚಿವರ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ನೀಡಿ ಆದೇಶ ಹೊರಡಿಸಿತ್ತು. ಈ ಸ್ಥಾನಮಾನವು, ಕೇವಲ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಫಲಕಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗದೆ, ಒಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕೂಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕೆಯ ಪರಿಸರ ಪ್ರೀತಿಗೆ ಸರ್ಕಾರವೇ ನೀಡಿದ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಗೌರವವಾಗಿತ್ತು. ಇದು, ಯಾವುದೇ ಔಪಚಾರಿಕ ಹುದ್ದೆಗಿಂತ ಮಿಗಿಲಾಗಿ, ಅವರ ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ರಾಜ್ಯವೇ ಅವರಿಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಿದ ಸನ್ನಿವೇಶವಾಗಿತ್ತು.

ಸಾಲುಮರದ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರು ಇಂದು ನಮ್ಮ ಜೊತೆ ಇಲ್ಲ. ಆ ಪ್ರೀತಿಯ ಹಸ್ತಗಳು ಇಂದು ನಿಶ್ಚಲವಾಗಿವೆ. ಆದರೆ, ಆ ತಾಯಿ ನೆಟ್ಟ ಪ್ರತಿ ಮರವೂ ಒಂದು ಶಾಶ್ವತವಾದ ನುಡಿಗಟ್ಟಿನಂತೆ ನಿಂತಿವೆ. ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಸಿಗದೇ ಇದ್ದ 'ಮಕ್ಕಳ' ಭಾಗ್ಯವನ್ನು, ಅವರು ಇಡೀ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಧಾರೆ ಎರೆದರು. ಈ ಮೃತ್ಯುಲೋಕದ ಯಾತ್ರೆ ಇಂದಿಗೆ ಮುಗಿಯಿತು. ಆದರೆ, ಈ ಭೂಮಿ ಇರುವವರೆಗೂ, ಅವರು ನೆಟ್ಟ ಸಾಲು ಮರಗಳು ಈ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸತ್ಯವನ್ನು ಸಾರಿ ಹೇಳುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ: "ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಸಂಕಲ್ಪ ಇದ್ದರೆ, ಬಂಜರು ಭೂಮಿಯಲ್ಲೂ ಸ್ವರ್ಗವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬಹುದು," ಎನ್ನುವುದನ್ನು.

ವೃಕ್ಷಮಾತೆಯ ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಶಾಂತಿ ಸಿಗಲಿ. ಅವರ ಕಾಯಕದ ಹಸಿರು ನೆರಳು ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಮೇಲೆ ಸದಾ ಇರಲಿ.

ಶ್ರೀನಾಥ್‌ ಜೋಶಿ, ಸಿದ್ದರ. 
9060188081

Publisher: ಕನ್ನಡ ನಾಡು | Kannada Naadu